Το βάραθρο "Άκωλη Ψαρής" στα βαθύτερα σπήλαια της Ελλάδας - The pothole "Akoli Psaris" one of the deepest caves in Greece

Στα πλαίσια της σπηλαιολογικής αποστολής «Ψαρή 2009», που διοργάνωσε η Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία, εξερευνήθηκαν συνολικά 101 βάραθρα. Ένα από αυτά ήταν και η «Άκωλη Ψαρής» (με κωδικό όνομα Ψ207) που έφτασε σε βάθος -442m, βάθος το οποίο το κατατάσσει στη 13η Θέση των βαθύτερων σπηλαίων της Ελλάδας.

Το βάραθρο βρίσκεται στην κορυφή Ψαρή των Λευκών Ορέων στο νομό Χανίων, σε υψόμετρο 1560m. Το σπήλαιο είναι κατακόρυφο σε όλη την έκτασή του με ένα μόνο οριζόντιο τμήμα μήκους 35m στο τελευταίο δάπεδο. Αποτελείται ουσιαστικά από τέσσερα πηγάδια. Το πρώτο από αυτά φτάνει σε βάθος -162m και έχει πολλές μικρές καταβάσεις, μετά το δεύτερο βάθους 88m (σε σύνολο -241m) που ονομάστηκε «Άβυσσος», το τρίτο που είναι ο «Λάρυγγας» βάθους 98m και σε σύνολο βάθους από την είσοδο -338m και το τέταρτο που ονομάστηκε «Ελευθέριος Πλατάκης» προς τιμή του ιδρυτή του Τμήματος Κρήτης της Ε.Σ.Ε έχει βάθος 85m και καταλήγει σε δάπεδο -με όνομα «πλατεία του Μπεκρή»- σε συνολικό βάθος -433m.

Στο τελευταίο δάπεδο υπάρχουν δύο διαδρομές, μία προς νότο και μία προς βορρά που και οι δύο φτάνουν σε σημεία που το σπήλαιο έχει συνέχεια αλλά δεν καταφέραμε να τα εξερευνήσουμε. Η βόρεια διαδρομή μετά από μία κατάβαση 6m, καταλήγει σε κατακόρυφο στένεμα που φαίνεται να συνεχίζει. Παρ’ όλες τις διανοίξεις με εκρηκτικά που έγιναν δεν ήταν δυνατή η κατάβαση. Το νότιο τμήμα βέβαια παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον καθώς η μικρή ροή νερού -από την έντονη σταγονορροή- και το δυνατά ρεύματα αέρα μαρτυρούν συνέχεια του σπηλαίου. Προχωρώντας λοιπόν νότια και μετά από 35m πορεία μέσα από στενούς μαιάνδρους καταλήγουμε σε πέρασμα πολύ στενό που μας ήταν αδύνατο να το προσπελάσουμε. Σε εκείνο το σημείο το βάθος της «Άκωλης Ψαρής» ήταν -442m.

Το πέτρωμα του βαράθρου έως τα -325 είναι ασβεστόλιθοι τρυπαλίου και δολομίτες. Όμως σε βάθος -235m γίνεται η πρώτη εμφάνιση του λατυποπαγούς πετρώματος κογκλομερίτη. Ο κογκλομερίτης γίνεται το κύριο πέτρωμα του βαράθρου από τα -325m βάθος ενώ υπάρχει μια αποσπασματική εμφάνιση δολομιτών σε βάθος -400m. Τελικά μέχρι το τέλος της εξερεύνησής μας (-442m) το πέτρωμα παρέμεινε κογκλομερίτης. Σύμφωνα με γεωλόγους που έχουν μελετήσει την περιοχή, τον κογλομερίτη τον διαδέχεται πλακώδης ασβεστόλιθος όμως στην ένωση αυτών των δύο πετρωμάτων παρεμβάλλεται μεταφλύσχης –δηλαδή φλύσχης που έχει υποστεί μεταμόρφωση- πάχους 20m. Ο μεταφλύσχης όμως είναι αδιαπέρατο πέτρωμα στο νερό. Το γεγονός λοιπόν ότι υπάρχει οριζόντιο τμήμα μήκους 35m με ροή νερού (βλ. παραπάνω) μας κάνει να πιστεύουμε ότι βρισκόμαστε κοντά στην ένωση μεταφλύσχη με κογκλομερίτη.

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε όλα τα μέλη των αποστολών «Ψαρή 2008», «Ψαρή 2009» και της αποστολής 1-3.05.2009 για την ανεκτίμητη βοήθειά τους. Καθώς και τους κ.κ. Μπάμπη Φασουλά και Γιώργο Ηλιόπουλο για τις πολύτιμες πληροφορίες για τα πετρώματα (κάτι που μας βοήθησε να αντιληφθούμε το περιβάλλον του σπηλαίου). Επίσης ευχαριστούμε τον Ε.Ο.Σ Χανίων για την ανιδιοτελή προσφορά σκοινιού.




Η κύρια είσοδος του βαράθρου έχει διαστάσεις12x8m. Στη φωτογραφία διακρίνεται ο Γιώργος Αγγελόπουλος κατά την πρώτη επίσκεψη στο βάραθρο στην αποστολή "Ψαρή 2008". Σε αυτή την αποστολή το βάραθρο εξερευνήθηκε έως τα -162m από τους Γιώργο Αγγελόπουλο, Μανώλη Μοσχολιδάκη και Σάββα Παραγκαμιάν


Το βάραθρο έχει συνολικά τρεις εισόδους. Εδώ διακρίνονται δύο από αυτές.


Η σάρα που βρίσκεται στο δάπεδο του πρώτου κατεβάσματος καθιστά την εξερεύνηση του σπηλαίου επικίνδυνη λόγω της πτώσης πετρών.



Το τριήμερο της Πρωτομαγιάς 2009 δεκαμελής ομάδα του Τμήματος Κρήτης της Ε.Σ.Ε συνέχισε την εξερέυνηση έως τα -235m.



Η αρχή του πηγαδιού "Άβυσσος" στα -153m.


Το πηγάδι "Άβυσσος" βάθους 88m και διαστάσεων 19x4m, όπως φαίνεται από το δάπεδό του στα -235m.


Το πέτρωμα κογκλομερίτης εμφανίζεται στα -235m και αργότερα στα -338m γίνεται το κύριο πέτρωμα του βαράθρου.


Το πηγάδι "Λάρυγγας" βάθους 98m διαστάσεων 12x6m καταλήγει σε δάπεδο σε βάθος -338m


Ο Βασίλης Βάγιας ξεκινά την κατάβασή του στο πηγάδι "Ελευθέριος Πλατάκης" βάθους 85m και διαμέτρου 6m. Το πηγάδι ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του ιδρυτή του Τμήματος Κρήτης της Ε.Σ.Ε.


Στη φωτογραφία διακρίνεται η "Πλατεία του Μπεκρή" στην οποία καταλήγει το πηγάδι 'Ελευθέριος Πλατάκης". Το βάθος σε αυτό το σημείο είναι -433m.


Βόρεια από την "Πλατεία του Μπεκρή" υπάρχει ένα κατέβασμα 6m το οποίο οδηγεί σε ένα κατακόρυφο στένεμα. Εκεί επιχειρήθηκε διάνοιξη με εκρηκτικά από τους Πάνο Γεωργόπουλο και Γιώργο Αγγελόπουλο στις 17.07.2009 χωρίς όμως να έχει κάποιο αποτέλεσμα.


Προχωρώντας νότια από την "Πλατεία του Μπεκρή" αναπτύσσονται μαίανδροι μήκους 35m. Σε εκείνο το σημείο εμφανίζονται έντονα ρεύματα αέρα και ροή νερού λόγω της σταγονορροής, όμως παρόλο που το βάραθρο συνεχίζει (οριζόντια) δεν καταφέραμε να περάσουμε. Εκεί το βάθος του βαράθρου είναι -442m.


Ο Σάββας απολαμβάνει στιγμές ξεκούρασης και τη θέα προς τον κόλπο των Χανίων από την είσοδο του βαράθρου έπειτα από μια εξαντλητική μέρα εξερεύνησης.


Ο Γιάννης, ο Γιώργος και ο Σάββας στο πατάρι που βρίσκεται στη μέση του πηγαδιού "Λάρυγγας".


Ο Γιάννης, ο Βασίλης και ο Σάββας στην "Πλατεία του Μπεκρή" έχοντας μόλις καταναλώσει τη εξαίσια μακαρονάδα του Βασίλη!

Ευχαριστούμε πολύ τον Καλούστ Παραγκαμιάν για την βοήθειά του στην επεξεργασία του σκαριφήματος του βαράθρου.

Κείμενα- Φωτογραφίες 
Βασίλης Βάγιας
Γιάννης Σκοντινάκης
Σάββας Παραγκαμιάν

Προηγούμενη ανάρτηση για το βάραθρο εδώ

Δελτίο τύπου αναφορικά με την αποστολή "Ψαρή 2009" εδώ

Δίδυμη ανάρτηση του Σάββα  εδώ